JOVAČKO CRNO-In vino veritas!!!

media-ps.rs

 

JOVAČKO CRNO-In vino veritas!!!

23/09/2017

Kad sunce pobegne iza Juhora, obično sedeći na prevrnutoj gajbi od piva, nekada su Jovčani počinjali večitu priču ko ima bolji vinograd i čije je vino najbolje. Danas se više ne sedi na pivskim gajbama, ali se i dalje ispredaju priče o starim, dobrim vremenima.

stojala su dva Jovca, Donji i Gornji. Reklo bi se da je Gornji Jovac na brdu, a Donji Jovac pored Morave. Ali nije tako.

Donji Jovac je bio pored potoka Vranjevac, koji se od Gradišta spušta sa brda Vranjevac i teče ka Velikoj Moravi. Selo je bilo na samom prelazu između brda i ravnice, sa nekada tri mahale koje se danas više ne prepoznaju. Kuće na Vranjevcu su činile zaseok, kao i kuće u Starom Selu pored Velike Morave, koja je stalno plaveći premeštala svoje korito. Na brdu je bilo vinograda i pašnjaka, a u ravnici su preovlađivale oranice i bašte.

Gornji Jovac se nalazio ispod Donjeg Jovca, ne slučajno, jer je Gornji Jovac bio udaljeniji od Velike Morave koja je krivudala dolinom.

Knez Lazar je u Ravaničkoj povelji davne 1381. godine spomenuo sela Eohovac (Jovac) i Pridvoricu (Dvorica) u blizini sela Svinjari (Sinji Vir). Verovatno je selo Jovac dobilo naziv po vrbi Ivi (Jovi)

Padine Juhora su okrenute ka suncu i pogodne su za gajenje vinove loze. U vinu je istina, govorili su stari Rimljani, pa se smatra i da su sve priče oko Jovca i Jovčana istinite, naročito one hajdučke. A kako i ne bi, kada je svaki stanovnik posedovao u proseku dva hektara vonograda, a jovačko vonogorje je imalo ukupno oko 800 hektara.

Selo je bilo nekada zasebna opština koja je gravitirala Jagodini prema kojoj je imala dobru saobraćajnu vezu koju Velika Morava kad nabuja nije ugrožavala.

Danas nije više tako. Migracija čini svoje zlodelo, naročito ona nakon Drugog svetskog rata, i Jovčani napuštaju selo odlazeći u gradove i u srce Evrope. Valjda tako i treba, jer kako bi poznati Jovčani postali poznati da su ostali da žive u selu.

Novinarka i spisateljica Mir Jam – Milica Jakovljević rođena je u Jovcu, 22. aprila 1887. godine, a umrla je u Beogradu, 22. decembra 1952. godine.

Srpski glumac Mlađa Veselinović je rođen 1915. godine u Jovcu,a umro je 27. decembra 2012. godine u Beogradu. Sa svojom suprugom Brankom Veselinović, poznatom glumicom, sreo su se i zavoleo u Jugoslovenskom dramskom pozorištu, u kojem su bili od osnivanja, 1947. godine.

Za Nešu Milenkovića Nešicu se vezuje legenda da je železnička pruga Beograd-Niš morala da skrene u Jovac, jer je lično poznavao kralja Milana Obrenovića, s kojim je bio kućni prijatelj i kum. Ostao je upamćen kao predsednik jovačke opštine i narodni poslanik. Njegov zet Milun Lukić je osnovao jovačku vinogradarsku zadrugu. Na fotografiji je sada ETNO KUĆA Neše Milenkovića:

 


Prvi Jovčanin sa završenim fakultetom je bio Živojin Žika Milenković, rođen 30. januara 1874. godine u Jovcu, a preminuo i sahranjen u Beogradu 1948. godine. Završio je medicinu davne 1901. godine u Austriji.

Prvi Jovčanin doktor nauka je bio prof. Dr Miloje Đorđević Milojica. Rođen je 27.7.1938. godine. Bavio se pitanjima iz istrije germanistike i leksikografije nemačkog jezika, pa su to i njegovi najznačajniji radovi iz ove oblasti. Od 1992. godine živi u Nemačkoj.

Dr Saša Borović je kardiohirurg i radi u Institutu za kardiovaskularne bolesti „Dedinje“, Beograd, od 1996. Znanje iz oblasti kardiohirurgije sticao je tokom usavršavanja u Poljskoj, Italiji i Sjedinjenom Američkim Državama.

Poreklom iz Jovca je i Goran Maksimović, bivši srpski i jugoslovenski strelac, otac srpske olimpijske vicešampionke u streljaštvu, Ivane Maksimović.

Ono što je večito u Jovcu, jeste grožđe.

Bilo ga je i biće ga. Jovačko crno je brend koji treba obnoviti. Jovački podrum sa kapacitetom od 150 vagona je napravljen odmah nakon Prvog svetskog rata. Jovačka vinarska zadruga je 1958. godine pripala nekadašnjoj firmi Navip, koja je u Jagodini imala svoj pogon.

Od Svetog Trifuna do početka oktobra sorte grožđa Prokupac, Smederevka, Hamburg, … daju nadu Jovčanima da će opet kao nekad u selo da dolaze iz Nemačke i Austrije da kupuju jovačku ružicu, koju je Navip prekrstio u „Jagodinsku ružicu“

Jovački podrum, najstariji u Pomoravlju, čudo arhitekture, dika i ponos vinogradara i vanara, u kome se tošilo svetski poznato i na kraljevskim dvorovima služilo „Jovačko crno“ može da vaskrsne.

Činjenica je da u selu živi sve manje i manje ljudi. Tako je u većini mesta u Srbiji. Ali to ne znači da Jovac ne može da bude na „Vinskom putu“ mesto sa nekoliko vinarija u kojima bi namernici uživali u vinu i dobroj hrani, uz odabranu muziku.

Jovačko crno i turizam daju nadu selu da će da živi bolje nego u prošlim vekovima.

[crellyslider alias=“bannerfront300x600″]

ZANIMLJIVOSTI