PR tekst– VELINGTON ČIZME – ŠARENI IZBOR ZA SIVE KIŠNE DANE
Izvor, foto:wikipedia
Martovski pogrom 2004. označava pogrom srpskog civilnog stanovništva na Kosovu i Metohiji marta 2004. godine, koji su organizovali pripadnici nekadašnje Oslobodilačke vojske Kosova (OVK) i albanski ekstremisti.
Martovskom pogromu su prethodila brojna ubistva, otmice i uništavanja imovine, u prisustvu međunarodnih snaga, koje nisu primereno reagovale.
Neposredan povod za sprovođenje pogroma bilo je objavljivanje vesti o davljenju trojice albanskih dečaka u reci Ibar, u selu Čabra, u većinski srpskoj opštini Zubin Potok, za čiju su smrt albanski i svetski mediji najpre okrivili Srbe iz susednog sela Zupče. Od 17. do 19. marta 2004. godine proteran je veliki broj Srba i drugog nealbanskog stanovništva, spaljene su njihove kuće i oskrnavljeni su srpski kulturno-istorijski spomenici. Dva dana otvorenog napada na srpsko civilno stanovništvo na Kosovu i Metohiji se sastojao u masovnom progonu Srba, najmasovnijem od 1999. godine.
Procenjuje se da je više od 4000 ljudi izgnano iz svojih kuća, širom Kosova i Metohije, poginulo 28 ljudi, više od 900 ljudi je pretučeno i teško povređeno, uništeno je 19 spomenika kulture prve kategorije i 16 pravoslavnih crkava koje nisu kategorisane. Uništeno je oko 10.000 vrednih fresaka, ikona, putira i mnogih drugih crkvenih relikvija, kao i knjige krštenih, venčanih i umrlih, koje svedoče o vekovnom trajanju Srba na Kosovu i Metohiji. Oko 935 srpskih, romskih i aškalijskih kuća je spaljeno i uništeno.
Od Srba je etnički očišćeno šest gradova i devet sela. Svim događajima je prisustvovala i/ili je u njima učestvovala Međunarodna misija na Kosovu i Metohiji, koja se sastojala od 20.000 pripadnika KFOR-a, 3000 pripadnika UNMIK-a, 6000 pripadnika Kosovske policije i njihovih čelnika. Misija je pokazala da nije bila spremna ili nije želela da osujeti ili spreči napade.
Čelnici međunarodne misije na Kosovu i Metohiji su nakon pogroma, vremenom menjali svoje izjave o načinu nastanka i uzrocima istih. Pogrom su okarakterisali kao „seriju akcija”, zatim kao „organizovanu akciju” i „spontanu reakciju”. I pored osuda pogroma, glavni organizatori su ostali nekažnjeni, uzroci nedovoljno istraženi, žrtve i posledice se ignorišu, čak se i javno opravdavaju, a iseljavanje nealbanskog življa sa Kosova i Metohije se nastavlja do danas.
Pozadina
Nakon povlačenja vojske i policije Jugoslavije sa teritorije Kosova i Metohije, nealbansko stanovništvo je postalo meta napada nekadašnjih pripadnika Oslobodilačke vojske Kosova i kriminalnih grupa. Brojna ubistva, otmice i uništavanja imovine su se dogodili u prisustvu međunarodnih snaga. Ovakva dela javnosti su predstavljana kao individualna i izolovana dela nasilja, čak i u slučajevima kada je ubijano po desetak ljudi odjednom, i za njih je važilo izuzetno pojednostavljeno objašnjenje, da su posledica mržnje, koja je ostala iza Miloševićevog vremena, masovnih grobnica i stradanja Albanaca.
Nereagovanje KFOR-a na nasilje albanskih ekstremista je uverilo čak i one Albance koji su bili protiv nasilja da međunarodna zajednica jasno podržava ideju ekstremnih političkih grupa o Kosovu i Metohiji bez nealbanaca.
Bilo je dosta najava i saznanja o Martovskom pogromu, kako za međunarodnu zajednicu, tako i za Srbiju, ali oni nisu ozbiljno shvaćeni.
Tako na primer, šest meseci pre pogroma, u Prištini su se sastali Vilijam Voker, Vesli Klark, Bil Klinton, i Ričard Holbruk, kao i Bernar Kušner. Sastanak je održan radi podrške realizacije zajedničkog projekta „nezavisnog Kosova” i najave početka pregovora o statusu Kosova i Metohije. Istom prilikom, Holbruk i Kušner su upozorili na odlučnu borbu OVK za nezavisnost Kosova i Metohije i preneli pretnje OVK o eskalaciji nasilja, u slučaju da međunarodna zajednica nastavi sa odlaganjem određivanja konačnog statusa Kosova i Metohiji, prema željama OVK.
Na mogućnost novih nereda na Kosovu i Metohiji je ukazivao i pukovnik Momir Stojanović, direktor Vojnobezbednosne agencije (VBA) Vojske Srbije i Crne Gore, izjavivši da se može očekivati značajniji prodor međunarodnog radikalnog islamizma i terorizma na zapadni Balkan, uključujući i teritoriju SCG, čiji je krajnji cilj stvaranje takozvane „zelene transverzale”. Na iste aktivnosti na Balkanu je ukazala i obaveštajna privatna firma „Stratfor”.
PRIJATELJ TEKSTA
