02/05/2021
[views]
Danas je najveći hrišćanski praznik jer se na taj veliki dan ispunilo očekivanje i želja svih pravednika. Vaskrs se još zove i Pasha koja označava prelazak sa Hristom iz smrti u život, sa zemlje u večni nebeski život. Sutra se ide u crkvu i kuca jajima, ali se određene stvari ne rade.
trong>Pasha ga zovu po ugledu na starozavetni praznik koji su Jevreji svetkovali u proleće, u spomen čudesnog oslobođenja iz egipatskog ropstva. Pošto je Hristovo vaskrsenje bilo u nedelju, toga dana će se hrišćani sećati i slaviti svoje oslobođenje od greha i smrti.
Najradosnijem praznovanju na Vaskrs, prema običaju, prethodi sedmonedeljni vaskršnji post, najduži u godini.
Vernici farbaju jaja na Veliki četvrtak ili petak i šaraju ih, neko pomoću voska, lampe i pera, raznim travkama, pa čak i četkicom i bojama.
Jedno jaje obavezno mora da bude crvene boje kao simbol života, a njegova crvena boja simboliše želju za zdravljem i napretkom. Prvim crvenim uskršnjim jajetom vernici bi se omrsili na dan Vaskrsa i time okončali sedmonedeljni post. Najbolje je da ostala jaja budu raznih boja jer simbolizuju ljubav i sreću. Sva ostala jaja daruju se rođacima i prijateljima.
Na taj dan domaćica rano budi ukućane da se umiju vodom, a potom se odlazi u crkvu, na jutrenje i Vaskršnju liturgiju. U crkvu se nose jaja, od kojih se jedan deo daje crkvi, a drugi posle bogosluženja komšijama, prijateljima, rođacima, pred crkvom…
Ljudi se na taj dan pozdravljaju sa: „Hristos vaskrse – Vaistinu vaskrse“, i on se upotrebljava u toku cele naredne sedmice.
Gozba je na taj način bogatija nego inače, pa se na sto iznose ukusne čorbe od povrća ili jagnjetine, jagnjeće pečenje i razna jela od mesa, sarmice od zelja, salate od kuvanih jaja, mladi luk, rotkvice, zelena salata. Cveće koje tog dana ukrašava kuću su zumbuli, narcisi, lale…
Ima, međutim, u narodnoj tradiciji i verovanja prema kojima bi na ovaj veliki praznik obavezno trebalo izbeći dve stvari. Naime, veruje se da nikako na ovaj veliki praznik ne treba – kasno da se ustaje i kasno leže… Verovalo se, naime, da to donosi „zastoj u napretku“. Dakle, ako neko još spava ili planira večeras da ostane dugo u izlasku, ipak neka razmisli o ovom narodnom verovanju…kada se probudi.
Stoga, ako poštujete narodna verovanja, znate šta vam je činiti!
Ako ste u dilemi kako treba pravilno jedni drugima da čestitate praznik, treba da znate da je razlog pre svega uticaj različitih kulturnih tradicija.
Hristos vaskrse, Hristos vaskrs, Hristos voskrese, Hristos vaskrese, Hristos voskrse su sve pozdravi koje možemo čuti prilikom čestitanja najvećeg hrišćanskog praznika. Ovaj praznik je u našem narodu poštovan od davnina i predstavlja dan kada je Isus Hristos nakon raspeća na krstu, trećeg dana vaskrsnuo iz mrtvih.
Prema današnjem opšteprihvaćenom rečniku matice srpske, najpravilnije bi bilo reći: „Hristos vaskrse“! Pored toga ispravno je i „Hristos voskrese“.
Izvorni oblici reči kao što su Vaskrs, Vaskrsenije, Vaskrsnuti, Vaskrse potiču iz starog srpkog crkvenog i književnog jezika. Ove reči u prevodu označavaju uskrsnuće, odnosno ustajanje iz mrtvih i ponovno oživljavanje.
Takozvani srpskoslovenski jezik, odnosno srpska redakcija staroslovenskog jezika, nastala je u vreme kada su Srbi primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost, tokom X veka. Od tada pa do prvih decenija XV veka, Srbi su pomenute reči izgovarali sa poluglasnikom iza početnog „V“, a od XV veka pa nadalje izgovaraju ih sa „A“. Dakle to je reč Vaskrs.
Negde od sredine XVIII veka do danas ruskoslovenski jezik se upotrebljava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao zvaničan crkveni jezik. U tom crkvenom jeziku reči o kojima govorimo izgovaraju se na ruski način, sa „O“ u prvom slogu, Voskresenije, Voskresnuti, Voskrese.
Reč Uskrs pripada srpskom narodnom jeziku, u kojem je u veoma davno vreme početno „U“ dobijeno od starog početnog „V“.
Tako da je potpuno ispravno i u duhu našeg srpskog jezika i pravoslavlja čestitati i Usrks, kao i Vaskrs. Dakle, u susret prazniku naš portal želi svojim čitaocima srećan Uskrs, uz pozdrav: „Hristos Vaskrse“!
Izvor: Telegraf.rs
