- Izvor: KC N. Sad
14/11/2018
[views]
Novi Sad-Povodom obeležavanja stogodišnjice prisajedinjenja Vojvodine Kraljevini Srbiji u ponedeljak, 10.12.2018. u 13 časova, u klubu „Tribina mladih“ Kulturnog centra Novog Sada otvorena je izložba Sedam žena, sedam delegata na Velikoj narodnoj skupštini u Novom Sadu 1918. godine.
trong>Izložbu su otvorili Sunčica Marković – pomoćnik direktora Kulturnog centra Novog Sada i sekretar Odbora i prof. dr Slobodan Bjelica – istoričar, član Odbora za obeležavanje stogodišnjice ulaska srpske vojske u Novi Sad, a otvaranju su prisustvovale i Mirjana Vasilić – predsednik Komisije za rodnu ravnopravnost i odbornica Skupštine Grada Novog Sada, kao i Sanja Draško – odbornica u Skupštini Grada Novog Sada.
– KCNS je izložbu realizovao u saradnji sa Muzejom Vojvodine, Maticom srpskom i Muzejom prisajedinjenja 1918. kao deo programa koji je doneo Odbor Grada Novog Sada za obeležavanje stogodišnjice oslobođenja Novog Sada u Prvom svetskom ratu i ulaska srpske vojske u Novi Sad. Sedam žena, sedam delegata je jedna od tri izložbe kojom obeležavamo ovaj veliki jubilej – rekla je Sunčica Marković.
Velika narodna skupština održana 25. novembra u Novom Sadu, pored toga što je bila demokratska jer je objedinila predstavnike različitih političkih partija, prvi put u ovom delu Evrope je dala pravo glasa ženama. Posle skupštine, žene u Srbiji nisu i formalno dobile pravo glasa. Prilika da učestvuju u političkom životu pružena im je tek 1945. godine. Bio je to prvi i usamljeni slučaj političke emancipacije žena na ovim prostorima. Da bi se žene izjednačile sa muškarcima i dobile puna politička prava moralo je proći još nekoliko decenija.
– Ulaskom u Skupštinu ove žene su, pored nacionalnog oslobođenja, najavile i jedno moderno i liberalno doba, ulazak u 20. vek. Pored vojnog, političkog i nacionalnog aspekta obeležavanja jubileja, umetnički je jednako važan i lepo je videti poštovaoce umetnosti u ovolikom broju – istakao je prof. dr Bjelica.
Iako u tadašnjoj državi žene nisu imale pravo glasa, Bunjevke i Srpkinje su se za njega, na trenutak izborile. 757 delegata iz 211 opština, je izabrano voljom naroda na velikim zborovima u tim oblastima, nezavisno od nacionalne, klasne i polne pripadnosti. Jedini uslov je bio da je delegat navršio 20 godina. Do tada su u Austrougarskoj pravo glasa imali samo muškarci koji su plaćali porez.
U 211 političkih opština izabrano i sedam žena koje su se isticale društvenim i humanitarnim aktivizmom u svojim sredinama: Milica Tomić, Mara Malagurski Đorđević, Katica Rajčić, Olga Stanković, Anastazija Manojlović, Manda Sudarević i Marija Jovanović. One su pre sto godina svojim pravom glasa na Velikoj narodnoj skupštini utrle put emencipaciji žena u ovom delu Evrope. Iako su nosile evropski duh i postavile temelje rodnoj ravnopravnosti, o njima i njihovim delima danas se malo zna. Ostalo je malo istorijskih zapisa, osim o Milici Tomić i Mari Malagurski Đorđević
